E uiga i tui COVID-19
O tagata uma I Ausetalia e ta’I 5 tausaga ma matutua atu, ma nisi tamaiti mai le 6 masina I le 4 tausaga, e agavaa mo le tui ole COVID-19.
O tuipuipui o le COVID19 e maua fua mo tagata uma I Ausetalia E aofia ai ma tagata e leai se Medicare card, tagata asiasi mai fafo, tamaiti aʻoga faʻavaomalo, tagata faigaluega mai fafo ma tagata sulufaʻi.
O le faia o tui o le a fesoasoani e puipuia oe, lou aiga ma lou alalafaga mai le COVID-19.
E le’I fa’atulafonoina e le Malo o Ausetalia le tui puipui ma e mafai ona e filifili e aua ne’I faia se tui puipui ile COVID-19.
O poloaiga tau soifua maloloina a isi setete ma teritori e mafai ona fa'atulafonoina le faia o tui puipui ini tulaga fa'apitoa. Mo faʻataʻitaʻiga, mo ni ituʻaiga o galuega ma mo ni gaioiga faʻatino i totonu o alalafaga.
O tuipuipui e saogalemu
O tuipuipui o le COVID-19 e saogalemu ma fa’asao ai soifua I totonu o Ausetalia, o le Therapeutic Goods Administrator (TGA) o le a fa'aauau pea le mataituina ma le va'ai toto'a i le saogalemu o tui puipui o le COVID-19 ma ona a'afiaga.
A'oa'o atili i tui puipui ta'itasi o lo'o maua i totonu o Ausetalia:
A iai ni au fesili po'o ni popolega pe a mae'a le faiga o lau tui puipui, fa'afeso'ota'i le nofoaga sa faia ai lau tui puipui po'o le foma'i.
O ai e tatau ona fai a latou tui puipui
O tagata uma e 5 tausaga ma matutua atu e tatau ona fai tuipuipui e faasaga I le COVID-19
Ina ia maua le puipuiga sili mai le ma’I tigaina po’o le oti mai le COVID-19, e tatau ona e maua uma tui e fautuaina mo lou matua ma mana’oga fa’alesoifua maloloina.
O nisi tamaiti ua matutua 6 masina I le 4 tausaga e agavaa mo le tui COVID-19 pe afai latou:
- e maua i tulaga ogaoga o le lē mafai e le tino ona tete'e atu i siama
- Iai manaoga faapitoa, pe
- o lo'o maua i tulaga faigata ma/po'o le tele o fa'afitauli o le soifua maloloina e fa'ateleina ai le lamatia mai le ogaoga o ma'i o le COVID-19.
Tamaiti tausaga 6 masina i le 4 tausaga e tatau ona maua:
- lua fuataga muamua o tuipuipui o le COVID-19
- lona tolu o tui muamua pe afai ua matua le atoatoa le puipuiga
Tamaiti e 5 i le 17 tausaga le matutua e tatau ona maua:
- lua fuataga muamua o tuipuipui o le COVID-19
- lona tolu o tui muamua pe afai ua matua le atoatoa le puipuiga
- O le tui fa’aola pe a:
- e matua afaina lava i latou
- Iai manaoga faapitoa
- E iai a latou tulaga lavelave ma/po’o le tele o tulaga fa’alesoifua maloloina e fa’atuputeleina ai lo latou lamatiaga I le ogaoga ole COVID-19
- Ua 6 masina talu mai le latou tui mulimuli pe fa’amaonia le fa’ama’I COVID-19.
E mafai e lau foma'i ona fesoasoani ia te oe e filifili pe tatau ona maua e lou alo le tui fa'aola.
Tagata uma 18 tausaga le matutua pe sili atu e tatau ona maua le:
- E mafai e lau fomaʻi ona fesoasoani ia te oe e filifili pe tatau ona maua e lau tama se faʻamalosi.
- lona tolu o tui muamua pe afai e matua le atoatoa le puipuiga
O tagata uma e 18 tausaga pe matutua atu e mafai ona mafaufau I se tui fa’aola pe afai ua 6 masina talu ona latou tui mulimuli po’o fa’amaonia le fa’ama’I COVID-19.
A’oa’o atili e uiga I fautuaga tui puipui ole COVID-19.
Tamaiti
O fa’amaumauga mo le saogalemu ole tui puipuia ole COVID-19 mai le AusVaxSafety ua fa’ailoa mai ai o tamaiti e ta’I 5 I le 15 tausaga na lipotia mai le itiiti ifo o a’afiaga I aso na soso’o ai le tui puipuia ole COVID-19 nai lo su’esu’ega ile falema’i.
E leai se faʻamaoniga o tui COVID-19 e mafua ai le le maua o fanau i le lumanaʻi
A'oa'o atili e uiga i tui puipui o le COVID-19 mo tamaiti ma le autalavou.
Tinā ma'itaga po o fa'asusuina o latou pepe
O tui ole COVID-19 e saogalemu pe afai o lo’o e ma’itaga, susu, po’o le fuafuaina o le ma’itaga. E mafai ona e mauaina lou tui puipui i so'o se taimi o lou ma'itaga.
A'oa'o atili e uiga i ma'itaga, susu, ma tui ole COVID-19.
Tagata e iai manaoga fa'apitoa
O tagata e iai manaʻoga faʻapitoa e feagai ma se faʻalavelave sili atu I maʻi ogaoga mai le COVID-19 ma e tatau ona fai tui.
Afai e te mana’o atili I se fesoasoani po’o se lagolago, e mafai ona e vili le Disability Gateway Helpline ile 1800 643 787. E mafai ona latou fa'atonuina se avanoa mo oe.
Afai o e mana'omia se fa'amatalaupu, valaau i le Translating and Interpreting Service 131 450 ma fesili ia i latou e vili le Disability Gateway.
Tagata o lo'o iai fa'afitauli tau soifua maloloina
O tagata o loʻo iai faʻafitauli faʻalesoifua maloloina e sili atu le lamatia o maʻi tuga mai le COVID-19 ma e tatau ona fai tui.
Talanoa i le tagata o lo'o tausia lou soifua maloloina mo le tui puipui e lelei tele mo oe mo le tulaga o lo'o e iai.
O fea e maua ai le tui puipui
E mafai ona e maua le COVID-19 tui i:
- Commonwealth ofisa e fai ai tui
- ofisa auai faʻalauaʻitele
- Aboriginal Controlled Community Health Services
- setete ma teritori ofisa o tui, ma
- fale talavai o lo'o auai atu foi i lea polokalame.
E le mafai e foma'i fa'alaua'itele ona tapa atu ia te oe mo se totogi o le tui.
Mo le su'eina o se ofisa mo tui puipui o lo'o lata ane ia te oe pe e su'e ai sou avanoa, fa'aoga le Vaccine Clinic Finder .
Afai e te manaʻomia le telefoni pe o le faʻamatalaʻupu i le nofoaga e fai ai tui i le taimi o lau tui faʻatonuina, valaʻau le Faʻaliliuʻupu ma le faʻamatalaʻupu ʻAuʻaunaga i le 131 450.
O le EVA, e ta’ua fo’I o le Easy Vaccine Access, ose auaunaga e fesoasoani ia te oe e fai se resitaraina ole tui ole COVID-19 ile telefoni ile lau gagana. O le EVA e galue mai le 7am I le 10pm (AEST), 7 aso o le vaiaso. A’oa’o atili e uiga I EVA.
Afai e leai sau Medicare card
Afai e leai sau pepa Medicare, e mafai ona e maua lau tui tui fua mai fale talavai a le nuu ma falema’I tui o le setete po’o le teritori (lea o lo’o galue pea
Ae le’i faia lau tuipuipui o le COVID-19
Afai e le'i faia, fa'atonu sou avanoa.
Afai e iai sau pepa Medicare, siaki au fa’amatalaga o lo’o lata mai:
- e auala atu i le Medicare online account o lo'o i totonu o le myGov
- I le Express Plus Medicare app
- i le vili i le Services Australia.
E ono fesiligia oe e fa'atumu se pepa fa'atagaga a'o le'i o'o i le taimi e vaai ai oe, pe afai foi o lo'o e faia se fa'aiuga o le tui puipui mo se isi tagata.
Faitau i le pepa o fa'atagaga.
Faitau le fa’amatalaga ma le fa’atagaga mo tamaiti mai le 5 I le 11 tausaga.
Pe a maea lau tuipuipui o le COVID-19
O le a mataituina oe mo le itiiti ifo i le 15 minute pe a uma ona faia lau tui puipui nei alia'e mai se tulaga seasea tupu e pei o le pata o le tino. O le tagata lea e faia lau tui puipui ua uma ona a'oa'oina e talia tui tulaga fa'afuase'i e alia'e mai.
E masani lava o a'afiaga ole tui ole COVID-19 e vaivai ma e alu ese ile 1 ile 2 aso. O aʻafiaga masani e aofia ai:
- tiga le lima i le mea na alu ai i totonu le nila
- ivaiva
- tiga le ulu
- tiga maso
- fiva ma maʻalili.
So'o se vailaau fa'afoma'i po'o se tui puipui, e iai ni a'afiaga e seāseā alia'e po'o le leiloa fo'i. Afai e te manatu o lo'o e maua ni a'afiaga tuga fa'afeso'ota'i lau foma'i tausi soifua maloloina, po'o le National Coronavirus Helpline.
Afai e te mana'omia se fa'aliliu upu, vala'au le National Coronavirus Helpline ma filifili filifiliga 8.
Fa'amaoniga o tui puipui
E mafai ona e maua fa'amaoniga o lau tui COVID-19 e ala ile fa'aogaina o lau Fa'amatalaga Tala'aga o Tui
E mafai ona e avanoa i au Immunisation History Statement i le:
- upega tafaitagi, i le faia o lou myGov account ona e fa'aaogaina ai loa o lou Medicare online account
- ala i le Express Plus Medicare mobile app.
Afai e leai sau Medicare card, pe le avanoa i se myGov account, e mafai ona e ulufale i lau Immunisation History Statement i le:
- fesili i lau faʻatonu o tui e lolomi se kopi mo oe; pe
- vala'au le Australian Immunization Register inquiries line i 1800 653 809 (8 am - 5 pm Aso Gafua i le Aso Faraile AEST) ma fai atu ia i latou e lafo lau fa'amatalaga ia te oe ile meli. E mafai ona oʻo atu i le 14 aso e taunuʻu atu ai i le meli.
Mo nisi faʻamatalaga pe faʻapefea ona maua faʻamaoniga o au COVID-19 tui, vaʻai le Services Australia website.
O fea e alu i ai mo faʻamatalaga faʻatuatuaina
E taua le nofo fa’amatalaga e uiga I le COVID-19 ma le COVID-19 polokalame tui e ala I puna’oa fa’atuatuaina ma aloa’ia.
O tali I fesili masani ile tui ole COVID-19 e maua I gagana e 63.
O lo’o avanoa le fa’amatalaga o lo’o iai alagaoa I le gagana e uiga I tui COVID-19.
Faitau fa’amatalaga e uiga I COVID-19 I lau gagana.
Punaʻoa
Va’ai nisi fa’aliliuga fa’amatalaga tui puipui COVID-19.
