Dwar il-COVID twil
It-terminu 'COVID twil' ġeneralment jintuża biex jiddiskrivi kemm:
- sintomi kontinwi sintomatiċi COVID-19 - COVID-19 sintomi li jdumu aktar minn 4 ġimgħat
- kundizzjonijiet/sindrom ta' wara l-COVID-19 - sintomi tal-COVID-19 wara 12-il ġimgħa li ma hemmx spjega għalihom permezz ta' dijanjożi alternattiva.
Il-COVID-19 twil jista' jippreżenta b'mod differenti f'persuni differenti u s-sintomi jistgħu jvarjaw minn ħfief sa severi.
Is-sintomi ta' COVID twil
L-aktar sintomi komuni rrappurtati bil-COVID-19 twil huma:
- għejja
- qtugħ ta’ nifs
- problemi dwar il-memorja u l-konċentrazzjoni ('ċpar tal-moħħ).
Sintomi oħra jinkludu:
- palpitazzjoni tal-qalb, uġigħ jew sider magħfus
- sogħla
- tibdil fit-togħma jew fix-xamm
- uġigħ fil-ġoġi u fil-muskoli
- tnemnim
- issibha bi tqila biex torqod (insommja)
- tibdil fil-burdata (żieda fit-tħassib, anzjetà jew dipressjoni)
- sturdament
- uġigħ ta' ras
- deni ta' livell baxx
- raxx fil-ġilda, telf ta' xagħar
- dardir, dijareja, uġigħ fl-istonku, telf tal-aptit.
Fit-tfal, is-sintomi jinkludu:
- sintomi tal-burdati
- għejja
- problemi biex torqod.
Fatturi tar-riskju ta' COVID twil
Hemm akbar ċans li l-COVID twil iseħħ f'persuni WHO (LI)
- mhumiex ivvaċċinati
- kellhom marda gravi kaġun tal-COVID-19 inkluż dawk li ddaħħlu l-isptar jew kellhom bżonn ta' kura intensiva
- kellhom kundizzjonijiet jew mard sottostanti qabel il-COVID-19, bħal pressjoni għolja tad-demm, mard kroniku tal-pulmuni, dijabete, u obeżità.
Kura għall-COVID twil
Jekk int inkwetat dwar sintomi kontinwi wara li kont imbukkajt il-COVID-19, int għandek tikkuntattja lit-tabib tiegħek għall-reviżjoni medika.
Ma hemm l-ebda test għall-COVID twil. It-tabib tiegħek ser jistaqsik dwar is-sintomi tiegħek u l-impatt li qed ikollhom fuq ħajtek. Għandhom mnejn jissuġġerixxu xi testijiet biex jidentifikaw kawżi possibbli tas-sintomi tiegħek u jwarrbu kundizzjonijiet oħra.
M'hemmx kura jew medikazzjoni waħda biex tikkura l-COVID twil. It-tabib tiegħek ser ikellmek dwar il-kura u s-sapport li għandek mnejn ikollok bżonn. Huma jistgħu jagħtuk parir dwar:
- il-monitoraġġ u l-immaniġġjar tas-sintomi tiegħek fid-dar, bħal permezz tal-użu ta'dijarju tas-sintomi
- sintomi li għandhom mnejn ikollhom bżonn kura medika (bħal sintomi ġodda jew li qed imorru għal għar) u fejn tista' tikseb kura jekk tesperjenza dawn is-sintomi
- x'għandek tistenna fil-ġimgħat u x-xhur wara l-COVID-19
- appoġġ għall-interventi dwar l-istil tal-ħajja, bħal nutrizzjoni, attività fiżika u pariri.
Jekk is-sintomi tiegħek qed ikollhom impatt kbir fuq ħajtek, int għandu mnejn tkun irreferut għand speċjalista jew servizz ta' rijabilitazzjoni li jista' jgħinek timmaniġġja s-sintomi tiegħek u jgħinek tirkupra.
L-irkuprar mill-COVID twil
Iż-żmien tal-irkuprar ser ivarja minn persuna għal oħra u s-sintom tiegħek jistgħu jvarjaw fuq firxa ta' żmien. Il-biċċa l-kbira tan-nies ser jirkupraw fi żmien minn 3 sa 4 xhur. Madankollu, fil-każ ta' xi persuni, is-sintomi jistgħu jdumu aktar.
Tħares lilek innifsek minn COVID twil
L-aħjar mod kif tipprevjeni l-COVID twil hu billi tipproteġi lilek innifsek milli tkun infettat.
Jekk iżżomm ruħek aġġornat rigward vaċċinazzjonijiet COVID-19 tiegħek jista' jgħinek tipprevjeni l-infezzjoni COVID-19 u tkun protett minn mard gravi. Persuni li huma ivvaċċinati huma inqas probabbli li jirrappurtaw COVID twil meta mqabbla ma' persuni li mhumiex ivvaċċinati.
Ir-rispons tal-Gvern
Wara r-referiment fl-1 ta' Settembru 2022 mill-Ministru tas-Saħħa u tal-Kura tal-Anzjani, l-Onor Mark Butler MP, Il-Kumitat Permanenti tal-Kamra dwar is-Saħħa, il-Kura tal-Anzjani u l-Isport stħarreġ u ser jirrapporta dwar il-COVID twil u l-infezzjonijiet ripetuti tal-COVID-19.
Aqra r-rapport interim
Aktar tagħrif
- Tikseb għajnuna għal COVID twil
- Tifhem is-sintomi ta' wara l-COVID u COVID twil
- Ir-Royal Australian College of General Practioners (Il-Kulleġġ Irjali Awstraljan tal-Prattikanti Ġenerali (Tobba), riżors tal-pazjent: L-immaniġġjar tas-sintomi ta' wara l-COVID-19
- In-National Clinical Evidence Taskforce (It-taskforce tal-Evidenza Klinika Nazzjonali) COVID-19, linjigwidi Awstraljani għall-kura klinika ta' persuni li għandhom il-COVID-19.