Ku saabsan COVID ka muddada dheer socda
Erayga 'long COVID' waxaa guud ahaan loo isticmaalaa in lagu qeexo labadaba:
- Calaamadaha sii socda ee COVID-19 – Calaamadaha COVID-19 oo soconaya in ka badan 4 toddobaad
- COVID-19 ka dib xaalad/cudur – Calaamadaha COVID-19 12 toddobaad ka dib oo aan lagu sharraxin ogaanshaha beddelka ah.
COVID ka muddada dheer socda wuxuu si kala duwan ugu soo ifbixi karaa dad kala duwan calaamaduhuna waxay u dhexeeyaan mid fudud ilaa mid daran.
Calaamadaha COVID ka muddada dheer socda
Calaamadaha ugu caansan ee laga soo sheegay COVID ka muddada dheer socda waa:
- tabar daro (daal)
- Neefsashada oo yaraata
- dhibaatooyinka xusuustaada iyo feejignaantaada ('ceeryaamo maskaxda').
Calaamadaha kale waxaa ka mid ah:
- wadne garaac, laab xanuun ama cidhiidhi
- qufac
- isbeddelka dhadhanka ama urta
- kalagoysyada iyo murqo xanuunka
- biinanka iyo cirbadaha
- dhibaatooyinka hurdada (hurdo la'aan)
- isbeddellada niyadda (welwelka oo kordha, walaaca ama niyad-jabka)
- dawakhaad
- madax xanuun
- qandho hooseysa
- maqaarka wax kasoo baxaan, timaha oo daata
- lalabo, shuban, calool xanuun, cunto xumo.
Carruurta, calaamadaha waxaa ka mid ah:
- calaamadaha niyadda
- daal
- dhibaatooyinka hurdada.
Waxyaabaha halista u ah COVID-ka muddada dheer socda
COVID ka muddada dheer socda waxay u badan tahay inuu ku dhaco dadka:
- aan la tallaalin
- dadka aad ula xanuunsaday COVID-19, oo ay ku jiraan dadka isbitaal la dhigay ama u baahnaa daryeel degdeg ah
- dadka qabay xaalado hoose ama cudur ka hor intuusan COVID-19 ku dhicin, sida dhiig karka, cudurada sambabada raaga, sonkorowga, iyo buurnaanta.
Helitaanka daaweynta COVID ka muddada dheer socda
Haddii aad ka welwelsan tahay calaamadaha xanuunka ee sii socda markuu COVID-19 kugu dhaco kadib, waa inaad la xiriirtaa dhakhtarkaaga si laguugu sameeyo dib u eegis caafimaad.
Ma jiro baaritaan loogu talagalay COVID ka muddada dheer socda. Takhtarkaaga ayaa ku weydiin doona calaamadahaaga iyo saameynta ay noloshaada ku yeelanayaan. Waxa laga yaabaa inay soo jeediyaan baadhitaano lagu garto sababaha suurtogalka ah ee calaamadahaaga oo meesha looga saaro xaalado kale.
Ma jiro hal daawayn ama daawo oo lagu daweeyo COVID ka muddada dheer socda. Dhakhtarkaaga ayaa kaala hadli doona daryeelka iyo taageerada aad u baahan karto. Waxa laga yaabaa inay ku siiyaan talo ku saabsan:
- la socodka iyo ku maaraynta calaamadahaaga guriga, sida isticmaalka xusuus qorka calaamadaha
- calaamadaha u baahan kara daryeel caafimaad (sida calaamado cusub ama ka sii daraya) iyo halka aad ka heli karto daryeel haddii aad isku aragto calaamadahan
- waxa la filayo toddobaadyada iyo bilaha xiga COVID-19
- Taageerada waxqabadyada qaab nololeedka, sida nafaqeynta, dhaqdhaqaaqa jirka iyo la-talinta.
Haddii calaamaduhu ay saameyn weyn ku yeelanayaan noloshaada, waxaa laga yaabaa in laguu gudbiyo takhtar takhasus leh ama adeeg baxnaanin oo kaa caawin kara maareynta calaamadahaaga isla markaasna kaa caawin kara inaad bogsato.
Ka soo kabashada COVID ka muddada dheer socda
Waqtiyada soo kabashadu way ku kala duwanaan doonaan qof walba oo calamadahaagu way kala duwanaan karaan waqti ka dib. Dadka intooda badan waxay ku bogsadaan 3 ilaa 4 bilood gudahood. Si kastaba ha ahaatee, dadka qaarkood, calaamaduhu waxay sii jiri karaan waqti dheer.
Ka ilaalinta naftaada COVID ka muddada dheer socda
Sida ugu wanaagsan ee looga hortagi karo COVID ka muddada dheer socda waa inaad ka ilaaliso naftaada inaad qaaddo.
Inaad dhameysato tallaaladaada COVID-19 waxay kaa caawin kartaa kahortaga caabuqa COVID-19 waxayna kaa ilaalin kartaa jirro daran. Aad ayay u yartahay in dadka la tallaalay ay soo sheegaan inay qabaan COVID ka muddada dheer socda marka loo barbardhigo dadka aan la tallaalin.
Jawaabta dowladda
Ka dib markuu 1-dii Sebtember 2022 Wasiirka Caafimaadka iyo Daryeelka Dadka Da'da ah soo gudbiyay, Mudane Mark Butler MP, Guddiga Joogtada ah ee Aqalka ee Caafimaadka, Daryeelka Dadka Da'da ah iyo Sportiga ayaa wax ka weydiiyay oo ka warbixin doona COVID-19 dheer iyo caabuqyada soo noqnoqda ee COVID-19.
Akhri warbixinta ku meel gaadhka ah.
Macluumaad dheeraad ah
- Helitaanka caawimada COVID ka muddada dheer socda
- Fahamka calaamadaha COVID-19 ka dib iyo COVID ka muddada dheer socda
- Kulliyada Royal Australian ee Dhakhaatiirta Guud (Royal Australian College of General Practitioners), Ilaha Bukaanka: Maaraynta calaamadaha COVID-19 ka kadib
- Hawlwadeenka Cadaynta Kiliinikada Qaranka ee COVID-19 (National Clinical Evidence Taskforce COVID-19), Tilmaamaha Australiyaanka ee daryeelka caafimaad ee dadka qaba COVID-19.