ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်လဲၤက့ၤတၢ်လၢအီးစတြ့လယါအပူၤ
သမံသမိးဘၣ်လီၢ်က၀ီၤတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အ၀ဲၤကျိၤအပှာ်ယဲၤသန့လၢတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဘၣ်ဃးဒီးတၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤဆူ-
တၢ်လဲၤက့ၤတၢ်ဆူထံဂုၤကီၢ်ဂၤ
COVID-19 န့ၣ်ဒုးကဲထီၣ်ဒံးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အတၢ်လီၤပျံၤတခါလၢအီးစတြ့လယါဒီးထံဂုၤ ကီၢ်ဂၤအဂီၢ်လီၤ. ပဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဆူၣ်ဆူၣ်ကလဲာ်လၢတၢ်ကဖျီၣ်နီၣ်ကျၢၢ်ဘၢမဲာ်တဖၣ်ဒီး တၢ်ဆဲးဒီသဒၢသးဖဲလဲၤက့ၤတၢ်လၢထံယံၤကီၢ်ယံၤအခါန့ၣ်လီၤ. နကြၢးမၤ၀ဲဒၣ်တၢ်ကူးဒီးစုတၢ်ကဆှဲကဆှီလၢအဂ့ၤ,ဒီးနီၢ်ခိအတၢ်အိၣ်စီၤစုၤဒီးပှၤအဂၤဖဲမ့ၢ်သ့မ့ၢ်ဘၣ်အခါန့ၣ်လီၤ.
ထံကီၢ်တနီၤ,ကဘီယူၤကျိၤတဖၣ်ဒီးပှၤဒုးလဲၤတရံးမၤ၀ဲဒၣ်ကဘီတဖၣ်ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကအိၣ်ဒီး COVID-19 အဂီၢ်တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအတၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢတၢ်ပာ်လီၤဃာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တ ဖၣ်အံၤပာ်ဃုာ်တၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢအမ့ၢ်တၢ်ဒ်သိးတၢ်တချုးဟးထီၣ်အတၢ်မၤကွၢ်အစၢတခါဖဲတၢ်ဆဲးလီၤမံၤအလီၢ်တချုးနဒိးထီၣ်နကဘီယူၤမ့တမ့ၢ်ကဘီအခါန့ၣ်လီၤ. သမံသမိးဘၣ်တၢ်နုာ် လီၤအတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်လၢ-
-
ထံကီၢ်လၢနကလဲၤဆူအအိၣ်မ့တမ့ၢ်ထံကီၢ်လၢနလဲၤခီတဲာ်အီၤခံဘ့ၣ်အလၢာ်အဂီၢ်
-
ကဘီယူၤကျိၤဒီးပှၤဒုးလဲၤတရံးမၤ၀ဲဒၣ်ကဘီတဖၣ်အတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်တက့ၢ်.
တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤတဖၣ်-
အီးစတြ့လယါဖိလၢအဟဲက့ၤကဒါဆူဟံၣ်
အီးစတြ့လယါအကီၢ်ဆၢန့ၣ်တၢ်အိးထီၣ်အီၤ,ဒီး Australian Government အတၢ်လိၣ်ဘၣ် လၢတၢ်ကဟ့ၣ်တၢ်လၢလာ်တဖၣ်တအိၣ်ဘၣ်-
- ဟ့ၣ်တၢ်အုၣ်သးလၢတအိၣ်ဒီး COVID-19 တၢ်ဆါအဃၢ်ဖဲဟဲတုၤလၢအီးစတြ့လယါအပူၤအခါ
- ဟ့ၣ်ထီၣ် COVID-19 အတၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢအလံာ်အုၣ်သး
- ဖျီၣ်နီၣ်ကျၢၢ်ဘၢမဲာ်တဘ့ၣ်,တၢ်အံၤဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအတၢ်အုၣ်ကီၤ
တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအတၢ်အုၣ်ကီၤန့ၣ်အကါဒိၣ်ဖဲနမ့ၢ်ဆူးဆါထီၣ်ဒီး COVID-19 ဖဲအိၣ်လၢထံ ဂုၤကီၢ်ဂၤအခါန့ၣ်လီၤ. မၤလီၤတံၢ်နတၢ်အုၣ်ကီၤပာ်ဃုာ်-
- ထံကီၢ်လၢတၢ်ကလဲၤစံၣ်လီၤခီတဲာ်တဖၣ်
- န့ၣ်ပာ်ဃုာ်လၢ COVID-19 အဂီၢ်
- တၢ်ဒိးကဘီမုာ်လၤသးဖှံအတၢ်အုၣ်ကီၤလီၤဆီလၢတၢ်ထၢနုာ်လီၤအါထီၣ်လၢအဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်လီၢ်တနီၤလိၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးပှၤလဲၤက့ၤတၢ်ဖၣ်လၢကဖီၣ်ဃာ်တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအတၢ်အုၣ်ကီၤဒ်တၢ်ဂ့ၢ်တခါလၢတၢ်နုာ်လီၤဆူထံကီၢ်အပူၤအဂီၢ်လီၤ.
တၢ်ဒိးကဘီမုာ်လၤသးဖှံ
သမံသမိးဘၣ်တၢ်ဒီးပှၤဟ့ၣ်၀ဲဒၣ် တၢ်ဒိးကဘီမုာ်လၤသးဖှံအတၢ်မၤစၢၤဘၣ်ဃးတၢ်လဲၤက့ၤ တၢ်အတၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢတၢ်ပာ်လီၤအီၤလၢခံကတၢၢ်လၢနကဘီဒီးတၢ်လီၢ်လၢနကလဲၤအဂီၢ်တက့ၢ်.
တၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢ
Australian Government တအိၣ်ဒီးတၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢပှၤလဲၤက့ၤတၢ်တဖၣ်ကဘၣ်ဆဲးဒီသဒၢ အသးလၢတၢ်ကဒိးထီၣ်ကဘီမုာ်လၤသးဖှံ အကဘီတဘ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. သနာ်က့,ပဟ့ၣ်ကူၣ်၀ဲဒၣ်လၢ-
- တၢ်ကဆဲး COVID-19 အကသံၣ်ဒီသဒၢ, ဖဲနမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်လီၤပျံၤအဒိၣ်လၢတၢ်ကဆူး ဆါထီၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်ဒီးမၤန့ၢ်ကတီၢ်ယံာ် COVID-19 ဖဲနမ့ၢ်တဆဲးဒီသဒၢနသးအခါ န့ၣ်လီၤ
- က့ၤဆိကမိၣ်ထီၣ်ကဒါန တၢ်ဒိးကဘီမုာ်လၤသးဖှံဖဲနမ့ၢ်တဆဲးဒီသဒၢနသးအခါ.
တၢ်ဆါအတၢ်ရၤလီၤအသးဖဲကဘီအပူၤ
ကဘီတၢ်လဲၤတဖၣ်န့ၣ်စိာ်တၢ်လီၤပျံၤလၢတၢ်ကရၤလီၤတၢ်ဆါတဖၣ်ဖဲမ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤဒီးတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤလၢအဂၤတဖၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. COVID-19, တၢ်ဘၣ်တမုာ်ဒီးတၢ်ဆူးတၢ်ဆါလၢအဘၣ် ကူဘၣ်ဂာ်တၢ်လၢအဂၤရၤလီၤအသးသ့ညီညီလၢပှၤကညီလၢအအိၣ်ဘူးလိာ်သးဒီးရ့လိာ်အသးဘူးဘူးတဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲ COVID-19 အတၢ်ဆါမ့ၢ်ကဲထီၣ်အသးလၢနကဘီမုာ်လၤသးဖှံအပူၤန့ၣ်,နကလိၣ်မၤ၀ဲဒၣ်-
- တၢ်အိၣ်လီၤဖျီၣ်သးလၢကဘီအပူၤ
- စံၣ်လီၤလၢကဘီအပူၤဒီးလူၤပိာ်လီၢ်က၀ီၤတၢ်ဘျၢတဖၣ်လၢကီၢ်စဲၣ်မ့တမ့ၢ်ဟီၣ်က၀ီၤမ့တမ့ၢ်ထံကီၢ်လၢနအိၣ်လၢအပူၤန့ၣ်တက့ၢ်.
တချုးနလဲၤတၢ်,သမံသမိးဘၣ် Smartraveller တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢတၢ်ဒိးကဘီလၢတၢ်မုာ်လၤသး ဖှံအဂီၢ်တက့ၢ်. ဆဲးကျိးဘၣ်နတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤဂ့ၢ်၀ီပှၤမၤန့ၢ်တၢ်မ့တမ့ၢ်ပှၤဒုးလဲၤတရံးမၤ၀ဲဒၣ်ကဘီလၢတၢ်ဂ့ၢ်လီၤလီၤဆီဆီလၢအဘၣ်ထွဲဒီးအ၀ဲသ့ၣ် COVID-19 တၢ်ပူၤဖျဲးအကျိၤအကွာ်အဂီၢ် တက့ၢ်.
ကီၢ်စဲၣ်ဒီးဟီၣ်က၀ီၤဒိၣ်ပဒိၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဒီးမၤသီထီၣ်က့ၤ၀ဲဒၣ်တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အတၢ်မၤအကျိၤအကွာ်လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ်လၢအဆီၣ်ထွဲ၀ဲဒၣ်တၢ်ဒိးကဘီလၢအီးစတြ့လယါအပူၤန့ၣ်လီၤ.
ကဘီအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအတၢ်မၤအကျိၤအကွာ်မၤစၢၤမၤစှၤလီၤစ့ၢ်ကီးတၢ်လီၤပျံၤလၢအဘၣ်ထွဲဒီး COVID-19 အတၢ်ရၤလီၤအသးလၢကဘီအပူၤန့ၣ်,ပာ်ဃုာ်-
- တၢ်ဆဲးဒီသဒၢသးအတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်လၢပှၤဒိးတၢ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ
- တၢ်ဆါကဲထီၣ်အတၢ်ရဲၣ်ကျဲၤပၢဆှၢအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်
- COVID-19 တၢ်ပူၤဖျဲးအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ထံဂုၤကီၢ်ဂၤပှၤလဲၤက့ၤတၢ်ဖိတဖၣ်လၢအဟဲဆူအီးစတြ့လယါ
အီးစတြ့လယါကီၢ်ဆၢတဖၣ်တၢ်အိးထီၣ်အီၤလီၤ,ဒီး Australian Government တအိၣ်ဒီးတၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢတၢ်က-
- ဟ့ၣ်တၢ်မၤကွၢ်လၢတအိၣ်ဒီး COVID-19 အဃၢ်ဖဲနုာ်လီၤလၢအီးစတြ့လယါအပူၤ အခါဘၣ်
- ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အုၣ်သးဘၣ်ထွဲဒီး COVID-19 အတၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢ
- ဖျီၣ်နီၣ်ကျၢၢ်ဘၢမဲာ်တဘ့ၣ်,သနာ်က့တၢ်အံၤဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ.
မၤလိအါထီၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်နုာ်လီၤဒီးဟးထီၣ်လၢ အီးစတြ့လယါအပူၤတက့ၢ်.