COVID-19 aşısının dördüncü dozunu vurulması gerekenler hakkında ATAGI'nin en yeni önerilerini okuyun.
Avustralya'da kullanım onayı
Spikevax (Moderna) 6 aylık ve üstü kişilerde primer aşama olarak kullanılmak üzere onaylanmıştır ve mevcuttur.
Moderna, 18 yaş ve üstü kişilerde hatırlatma dozu olarak kullanım için onaylanmıştır ve mevcuttur.
TGA, bu aşının Avustralya'da kullanımını aşağıdaki tarihlerde koşullu olarak onaylamıştır:
- 9 Ağustos 2021 (primer aşama - 18 yaş ve üstü için)
- 3 Eylül 2021 (primer aşama - 12 yaş ve üstü için)
- 7 Aralık 2021 (hatırlatma dozu - 18 yaş ve üstü için)
- 17 Şubat 2022 (primer aşama - 6 yaş ve üstü için) (yetişkin dozunun yarısı).
- 19 Temmuz 2022 (primer aşama - 6 aylık ve üstü çocuklar için) (6 aylık - 5 yaş grubu formülasyonu)
-
30 Ağustos 2022 (hatırlatma dozu - 18 yaş ve üstü için) (bivalan orijinal/Omicron BA.1 formülasyonu)
Moderna (orijinal) aşısı artık Moderna tarafından üretilmemektedir, bu nedenle daha fazla Moderna (orijinal) aşısı ithal edilmemektedir ve Avustralya'daki stok arzının 2023'ün başlarında sona ermesi beklenmektedir. Uygun popülasyonlar için diğer COVID-19 aşılarından fazlasıyla stok mevcuttur.
Moderna'nın bivalan COVID-19 aşısı
TGA Moderna'nın bivalan COVID-19 aşısının 18 yaş ve üstü yetişkinlerde hatırlatma dozu olarak kullanılmasını 29 Ağustos'ta koşullu olarak onayladı ve bu aşı 10 Ekim 2022 tarihinden beri mevcuttur.
Avustralya Aşılama Teknik Danışma Grubu (ATAGI), ATAGI'nin hatırlatma dozları hakkındaki mevcut tavsiyelerine göre, Moderna bivalan aşısının 18 yaş ve üstü kişilerde herhangi bir hatırlatma dozu için alternatif aşı olarak kullanılabileceğine dair tavsiye bulunmuştur.
Moderna bivalan COVID-19 aşısı, orijinal 2020 suşunu ve Omicron varyantı BA.1'i hedeflemektedir.
Orijinal aşılarla karşılaştırıldığında, ATAGI bu aşının her iki suşa karşı bağışıklık yanıtında mütevazı bir iyileşme tetiklediğini bulmuştur. Bununla beraber, hem bivalan hem de orijinal aşı Omicron alt varyant enfeksiyonlarına karşı ileri derece hastalıktan önemli seviyede koruma sağlar.
ATAGI mevcut üçüncü ve dördüncü doz önerilerinde herhangi bir değişiklik yapmamıştır ve şu an için herhangi bir ekstra doz önermemektedir.
ATAGI, COVID-19 dozu vurulacak kişilere kendileri için uygun olan aşı için randevu almalarını önermeye devam ediyor.
Doz programı
Primer aşama
Çoğu kişi için Moderna primer aşaması 8 hafta arayla 2 dozdur.
İlk 2 dozun 8 hafta arayla yaptırılması tercih edilir ama dozlar arası süre 4 haftaya düşürülebilir. İleri derece COVID-19'a yakalanma riski yüksek olan kişilere (yaşlılar ve altta yatan sağlık sorunu olanlar dahil) ya da uluslararası yolculuğa çıkmadan önce daha kısa bir aralık önerilebilir.
Bir aşı dozundan 14 gün sonrasına kadar COVID-19'a karşı korunmayabilirsiniz.
Bağışıklığı ileri derece baskılanmış bazı kişilerin primer aşamalarının parçası olarak üçüncü dozu vurulmaları önerilmektedir. Bu üçüncü doz için Moderna kullanılabilir. Genellikle primer aşamanın ikinci dozundan 8 hafta sonra uygulanır.
Bağışıklığı ileri derece baskılanmış kişiler için üçüncü dozlar hakkında daha fazla bilgi edinin.
Hatırlatma dozları
Moderna, 18 yaş ve üstü kişilerde hatırlatma dozu olarak da kullanılabilir. Hatırlatma dozu primer aşamadan 3 ay veya daha sonra uygulanabilir.
Bazı kişilerin ilk hatırlatma dozundan 3 ay sonra ikinci bir hatırlatma dozu (dördüncü doz) yaptırmaları da önerilmektedir.
Hatırlatma dozları hakkında daha fazla bilgi edinin.
COVID-19'a yakalandıysanız COVID-19 aşısı olmak için onaylanan enfeksiyonunuzdan sonra 3 ay beklemelisiniz.
Aşıları tamamlama
COVID-19 aşılarınızın tam kabul edilmesi için yaş ve sağlık durumunuza göre önerilen tüm dozları tamamlamış olmalısınız.
COVID-19 aşılarınızı nasıl tamamlayacağınız hakkında daha fazla bilgi edinin.
Çocuklar için Moderna aşısı
Terapötik Ürünler İdaresi (TGA), Spikevax (Moderna) aşısını 6 aylık ve üstü çocuklar için koşullu olarak onayladı.
Moderna artık bu aşıyı üretmemektedir, çünkü bu aşının yerini kademeli olarak Moderna bivalan aşısı almaktadır. Ancak, Moderna bivalan aşının şu anda bu yaş grubunda kullanımı onaylanmamıştır.
COVID-19 nedeniyle ileri derecede hastalanma riski yüksek olan 6 aylık ila 5 yaş altı çocuklar, Mayıs 2023'e kadar Moderna (orijinal) pediatrik COVID-19 aşısına primer programın bir parçası olarak erişmeye devam edebilecektir.
Çocukların aşılanması, çocukların COVID-19'a yakalanmasını önlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca, çocukların virüsü küçük kardeşlerine, ebeveynlerine, büyükanne ve büyükbabalarına ve toplumun geniş kesimine bulaştırmasını önlemeye yardımcı olabilir.
COVID-19 aşıları ve çocuklar hakkında daha fazla bilgi edinin.
Moderna aşısının içinde ne var
Moderna aşısı bir mesajcı RNA (mRNA) aşısıdır. Bu tür aşılarda vücut hücrelerinizin koronavirüse özgü diken proteinini üretmesini sağlamak için RNA adı verilen bir genetik kod kullanılır.
Bağışıklık sisteminiz daha sonra diken proteinini bir tehdit olarak algılar ve ona karşı bir bağışıklık yanıtı inşa etmeye başlar. Bu aşıdaki RNA, DNA'nızı hiçbir şekilde değiştirmez ve vücudunuz onu kolayca parçalar.
Moderna aşısı herhangi bir canlı virüs içermez ve size COVID-19 bulaştıramaz.
John Hopkins Bloomberg Kamu Sağlığı Okuluna ait bu videoda mRNA aşılarının nasıl çalıştığı açıklanmıştır.
Daha fazla ayrıntı için TGA sitesindeki Spikevax Tüketici İlacı Bilgilendirme belgesinin tamamını okuyabilirsiniz.
Aşı olmanın faydaları
Moderna aşısı olmanın faydaları, yan etkiler riskine büyük ölçüde ağır basar. Çok kapsamlı klinik çalışmalarda Moderna'nın 12 yaş ve üstü kişilerde COVID-19'u önlemede etkili olduğunu gösterilmiştir.
2 doz Moderna aşısı vurulan yetişkinlerin COVID-19 nedeniyle hastalanma olasılığı, aşı yaptırmayan kişilere göre yaklaşık %94 daha az olmuştur.
Bu aşı 65 yaş üstü kişilerde ve 12 - 17 yaş arası ergenlerde de etkili olmuştur.
Yaygın yan etkiler
Moderna çok güvenli bir aşıdır. Dünya genelinde milyonlarca insana yapılmıştır.
Her aşıda olduğu gibi, Moderna aşısı olduktan sonra da bazı geçici yan etkiler yaşayabilirsiniz. Bu durum bağışıklık sisteminizin çalıştığını gösterir.
Moderna aşısından sonra sık görülen yan etkiler aşağıdakileri içerir:
- iğne yerinde ağrı
- yorgunluk
- baş ağrısı
- kas ağrısı
- ateş ve üşüme
- eklem ağrısı.
Moderna aşısından sonra daha az görülen yan etkiler aşağıdakileri içerir:
- iğne yerinde kızarıklık ya da şişme
- koltuk altında şişme veya hassasiyet
- bulantı/kusma
- lenf bezlerinde büyüme.
Yan etkilerin çoğu hafiftir ve 2 veya 3 gün içinde geçer.
Nadir yan etkiler
Moderna aşısından sonra nadir görülen yan etkiler şiddetli alerjik reaksiyon (anafilaksi), miyokardit ve perikardittir.
Miyokardit veya perikardit
Nadir durumlarda, Moderna aşısı vurulduktan sonra miyokardit (kalp iltihabı) ve perikardit (kalp çevresindeki zarın iltihabı) gelişebilir.
Kalp üzerindeki bu nadir etkiler tipik olarak aşağıdaki şekilde ortaya çıkar:
- aşı olduktan sonra 1 ila 5 gün içinde
- özellikle ikinci dozdan sonra
- 40 yaş altı erkeklerde daha sık.
Ancak, tüm cinsiyet ve yaşlarda ve herhangi bir dozdan sonra görülebilir.
Çoğu vakada hafif belirtiler görülür ve başarıyla iyileşir.
Moderna aşısından sonra size aşağıdaki belirtilerden herhangi biri ortaya çıkarsa derhal bir doktora başvurun veya hastaneye gidin:
- göğüs ağrısı
- göğüste baskı ya da rahatsızlık
- düzensiz, atlayan kalp atışı veya "çarpıntı"
- bayılma
- nefes darlığı
- nefes alıp verirken ağrı.
Düşük miyokardit veya perikardit gelişme riski
ABD'de erkeklerde bildirilen oranlar ilk dozdan sonra milyonda 10 vaka ve ikinci dozdan sonra milyonda 67 vakadır. TGA, Avustralya nüfusundaki riski izlemekte ve TGA'nın COVID-19 aşılarını izlemesi hakkında bilgi içeren haftalık COVID-19 aşı güvenlik raporları yayınlamaktadır.
Bilgi formları
Miyokardit ve perikardit hakkında daha fazla bilgi edinin.
Sağlayıcılar için mRNA COVID-19 aşılarından sonra miyokardit ve perikardit hakkında yazdırılabilir rehberimiz bulunmaktadır.
Melbourne Aşı Eğitim Merkezi'nin miyokardit ve perikardit hakkında açıklayıcı bir video içeren sayfası vardır.
Belirli gruplarda kullanım
Belli sorunları olanlar aşı vurulduktan sonra 30 dakika gözlem altında kalma veya bir alerji uzmanına başvurma gibi ilave önlemlere ihtiyaç duyabilir. Aşağıdaki durumları size aşıyı uygulayanlara bildirin:
- mRNA COVID-19 aşısının (Moderna veya Pfizer) önceki bir dozuna veya bir bileşenine karşı alerjik reaksiyon
- diğer aşılara veya diğer ilaçlara karşı anafilaksi - doktorunuz Moderna aşısı ile ortak bileşenler olmadığını kontrol edebilir.
- Tedavi gerektiren nükseden anafilaksi eşliğinde onaylanmış mastositoz.
Bir kanama sorununuz varsa ya da kan sulandırıcı ilaç (anti-koagülant) kullanıyorsanız aşı sağlayıcınıza söyleyin. Aşı sağlayıcınız kasınıza iğne yaptırmanızın güvenli olup olmadığını belirlemenize ve enjeksiyon için en iyi zamanlamaya karar vermenize yardımcı olabilir.
Kılcal damar sızıntısı (kaçış) sendromu geçmişi olan kişiler alternatif bir marka düşünmelidir. Moderna ile aşı olduktan sonra birkaç kapiller sızıntı (kaçış) sendromu şiddetlenmesi vakası bildirilmiştir.
Aşağıdakilerden herhangi birine dair hikayesi olan kişiler Moderna vurulabilir, ancak aşılamanın en iyi zamanlaması ve herhangi bir ek önlemin önerilip önerilmediği konusunda aile doktorunuz, aşılama uzmanınız veya kardiyoloğunuzla konuşun:
- Yakın zamanda (yani son 3 ay içinde) miyokardit veya perikardit
- Akut romatizmal ateş veya akut romatizmal kalp hastalığı (aktif miyokard enflamasyonu eşliğinde)
- Akut dekompanse kalp yetmezliği.
COVID-19 aşısından sonra miyokardit ve/veya perikardit gelişen kişiler daha sonraki dozları ertelemeli ve tedavi eden doktorlarıyla daha fazla COVID-19 aşısı seçeneklerini tartışmalıdır.
Moderna aşağıdaki kişiler için güvenli ve etkilidir:
- Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler
- Hamile, emziren veya hamilelik planlayan kişiler.
Moderna aşısı yaptırmaması gerekenler
Aşağıdakilerden birisini geçirdiyseniz Moderna aşısı yaptırmanız önerilmez:
- mRNA COVID19 aşısının (Moderna veya Pfizer) önceki bir dozuna karşı ciddi alerjik reaksiyon (anafilaksi)
- aşının polietilen glikol (PEG) dahil herhangi bir bileşenine maruz kaldıktan sonra anafilaksi
- önceki bir COVID-19 aşısı dozuna atfedilen miyokardit ve/veya perikardit
- deneyimli bir aşı sağlayıcısı veya tıp uzmanı tarafından yapılan incelemenin ardından önceki bir Moderna veya Pfizer aşısı dozuna atfedilen diğer herhangi bir ciddi olumsuz olay.
COVID-19 aşınızdan sonra
Aşı belgenizi nasıl alacağınız, güvende kalmak için yapmanız gerekenler ve yan etkileriniz varsa ne yapmanız gerektiği dahil olmak üzere COVID-19 aşısı olduktan sonra yapmanız gerekenleri öğrenin.
Moderna aşısı olduysanız, yerel sağlık otoritenize göre test kriterlerini karşılayan belirtileriniz varsa (ateş, öksürük veya boğaz ağrısı gibi) yine de COVID-19 testi yaptırmalısınız.
Hasta bilgileri
Hasta kaynaklarımız arasında Moderna aşısı ve aşınızdan sonra sizi nelerin beklediği hakkında bilgi formları bulunmaktadır.
